Bertso saio enregistré par Michel Itçaina aux Aldudes en 1965 (Sanoki)

Bertso saio enregistré par Michel Itçaina aux Aldudes en 1965 (Sanoki)

Bertso saio Mixel Izainak grabaturik, Alduden, 1965ean (Sanoki aretoan)

Hirigoyen Bidart, Marie

1965.11.07

2017

2013

néant

enregistrement musical

enregistrement sonore

01:59:56

basque

BM (N°2_1/2_2)

bertsularisme

chant

musique

culture

littérature orale

MUS0105-a

0’00 Agurrak
- Prise de parole 1 (Zubikoa)
- Prise de parole 2 (Uztapide)
- Prise de parole 3 (Mattin)

3’21 Larrazkena sasoin ederra da. Ondotik negua eta bere oroitzapen txarrak. Ximun primaderaren alde eta Uztapide larrazkenaren alde (Zubikoa / Uztapide)
- Prise de parole 1 (Zubikoa)
- Prise de parole 2 (Uztapide)
- Prise de parole 3 (Zubikoa)
- Prise de parole 4 (Uztapide)
- Prise de parole 5 (Zubikoa)
- Prise de parole 6 (Uztapide)
- Prise de parole 7 (Zubikoa)
- Prise de parole 8 (Uztapide)

10’03 Mattin itsua eta Ximun elkorra. Bakoitzak bere infirmitatea nahiago du bestearena baino (Zubikoa / Mattin)
- Prise de parole 1 (Zubikoa)
- Prise de parole 2 (Mattin)
- Prise de parole 3 (Zubikoa)
- Prise de parole 4 (Mattin)
- Prise de parole 5 (Zubikoa)
- Prise de parole 6 (Mattin)
- Prise de parole 7 (Zubikoa)
- Prise de parole 8 (Mattin)

15’55 Hogoi urte emazteek boza emaiten dutela Frantzian. Hobekuntza ? (Uztapide / Zubikoa)
- Prise de parole 1 : 2 bertso (Uztapide)
- Prise de parole 2 : 2 bertso (Zubikoa) / applaudissements (sans doute dus à l’arrivée de Xalbador)
- Prise de parole 3 : 2 bertso (Mattin)

21’07 Ximun abenduaren 5an President presentatzen zira. Zu zira Le Canuet jauna. Prentsaurreko bat emaiten duzu. Mattin da kazetaria. Hiru galdera. (Zubikoa / Mattin)
- Prise de parole 1 (Mattin)
- Prise de parole 2 (Zubikoa) / Problèmes de son
- Prise de parole 3 (Mattin) / Problèmes de son
- Prise de parole 4 (Zubikoa)
- Prise de parole 5 (Mattin)
- Prise de parole 6 (Zubikoa)
- Prise de parole 7 (Mattin)
- Prise de parole 8 (Zubikoa)
- Prise de parole 9 (Mattin)

28’07 Discours de bienvenue (arrivée tardive). Xalbadorri galdegiten dio berriki zendu den Erresil bertsolariaz egin bertsoak kanta ditzan.
- Prise de parole 1 (9 bertso) Xalbador

"Errexil" zenari
Aire, Ferdinand Xalbador

1

Mila bederatzi ehun eta hirur hogoita eta bortza
Aurthen gertatu zaukun malurrak erdiratu daut bihotza
Ene nahia bethe dadien Jaunari diot othoitza
Hortaz penetan dauden guziak pertsutan ditzagun goza.

2

Aire tristean kantatuko dut tristea baitut suyeta,
Heriotzeak egin-arazten dauku zombait gogoeta.
Errexil gure lagun maitea mundu huntarik joan eta
Behin bethikotz ixildu zauku gure errexiñoleta.

3

Azken aldikotz kusi ginuen iragan Salbatoretan,
Eyaralarre herri maitean kantatu ginuen betan.
Ordukotz ere bertzelatua ageri zen koloretan
Bainan nork erran holako gaitzik bazagola haren baitan.

4

Handikoan laster, jakin ginuen zaukan gaitzaren berria
Mundu guzia suntsitzen duen setio lotsagarria,
Horra dembora gutiz sofrituz haust bihurturik larria
Berrogoi eta zazpi urtheko gorputz espantagarria.

5

Etzen bakarrik gorputzez eder, ederra zuen arima,
Lagun gochoa eta leiala etzaiken aski estima.
Guzien kantuz xoratzean harek zuen bere atsegina.
Eskual herriak noiz izanen du beste bat haren berdina?

6

Goizetik arrats berdin han zen bethi kanta eta kanta,
Besteak dudan balimbazauden zer hats emaile xarmanta!
Ez zen osoki trebea bainan perfetik nehor ez baita,
Sekulan ez du nehor sumindu, elhe gaichto bat erran-ta.

7

Munduko gauza segurrena da denak hil behar duguna,
Gizonak hori pentsatu gabe ez beza pasa eguna.
Bainan halera bada gauza bat deitoragarri zaukuna
Bere adinik hoberenean joaiten kustea laguna.

8

Errexilekilako demborak izan zauzkigu laburrak,
Akabo haren pertsuak eta haren behako samurrak!
Eskual herria dolutan dauka zure galtzeko malhurrak,
Laster ordaina eman bezauku estali zaituen lurrak!

9

Zuk ere triste kantatu duzu maite zombaiten joaitea
Eta guk ere egun zuretzat daukagu kantu tristea.
Mundu huntako dembora dugu guk ere laster bethea
Egizu othoi guretzat othoitz, ikusi artio maitea!

http://www.armiarma.eus/cgi-bin/urkiza/EBMODBER.pl?Bertso=2292

36’53 Euskal herria ederra da, zendako ?
- Prise de parole 1 (3 bertso) Uztapide

40’14 Atzo ezteietan zinezten. Xalbador atzo ezkondu den mutiko gatzea eta zu Mattin neska gaztea. Atzotik hunat, 10 urte iragan dira. (Xalbador / Mattin)
- Prise de parole 1 (Xalbador)
- Prise de parole 2 (Mattin)
- Prise de parole 3 (Xalbador)
- Prise de parole 4 (Mattin)
- Prise de parole 5 (Xalbador)
- Prise de parole 6 (Mattin)
- Prise de parole 7 (Xalbador)
- Prise de parole 8 (Mattin)
- Prise de parole 9 (Xalbador)
- Prise de parole 10 (Mattin)

46’07 Discours sur un sujet de société : maîtrise de la natalité (garaiko aktualitatea). Xalbadorrek « limitation des naissances » kontra. Mattinek ez duela hori onartzen, eta behar dela lege bat (Xalbador / Mattin)
- Prise de parole 1 (Xalbador)
- Prise de parole 2 (Mattin)
- Prise de parole 3 (Xalbador)
- Prise de parole 4 (Mattin)
- Prise de parole 5 (Xalbador)
- Prise de parole 6 (Mattin)
- Prise de parole 7 (Xalbador)
- Prise de parole 8 (Mattin)
- Prise de parole 9 (Xalbador)
- Prise de parole 10 (Mattin)
- Prise de parole 11 (Xalbador)
- Prise de parole 12 (Mattin)
- Prise de parole 13 (Xalbador)
- Prise de parole 14 (Mattin)

MUS0105-b

0'00 Meza euskaraz : Uztapide lehengo moldeen alde eta Ximun orain hobeki dela erraiten. (Uztapide / Zubikoa)
- Prise de parole 1 (Uztapide)
- Prise de parole 2 (Zubikoa)
- Prise de parole 3 (Uztapide)
- Prise de parole 4 (Zubikoa)
- Prise de parole 5 (Uztapide)
- Prise de parole 6 (Zubikoa)

05’04 Frantziaren eta Espainaren arteko gerla. Uztapide español soldado eta Xalbador frantses soldado. Uztapide preso erori Xalbadorren eskuetan. Orain hamabi gizon lerrokatuak pareta baten kontra hiltzeko. Horien artean Xalbador. (Uztapide / Xalbador)
- Prise de parole 1 (Xalbador)
- Prise de parole 2 (Uztapide)
- Prise de parole 3 (Xalbador)
- Prise de parole 4 (Uztapide)
- Prise de parole 5 (Xalbador)
- Prise de parole 6 (Uztapide)
- Prise de parole 7 (Xalbador)
- Prise de parole 8 (Uztapide)
- Prise de parole 9 (Xalbador)
- Prise de parole 10 (Uztapide)

12’37 Xalbador hogoi urte dituzu, bainan enbalditua zira. Zure burasoek altxatu zaituzte. Ontsa egin ote dute ? (Xalbador)
- Prise de parole 1 (3 bertso)

16’22 Mattin Ameriketan Johnson presidenta operatu dutelarik, « la bourse a baissé ». Ahetzen zer gertatzen da Mattin operatua delarik (Mattin)
- Prise de parole 1 (3 bertso)

MUS0105-c

0’00 Bakoitzak erranen du bere aldean oiluak errun eta zergatik kantatzen duen (Xalbador / Uztapide / Zubikoa / Mattin)
- Prise de parole 1 (Xalbador)
- Prise de parole 2 (Uztapide)
- Prise de parole 3 (Zubikoa)
- Prise de parole 4 (Mattin)

- Prise de parole 5 (Xalbador)
- Prise de parole 6 (Uztapide)
- Prise de parole 7 (Zubikoa)
- Prise de parole 8 (Mattin)

6’37 Erraiten dute mutxurdin xahar bat bere etxen bakarrik bizi zela. Ohe azpian arnoz beteriko zahagia. Azken orenetan da eta zu ohe azpiko zahagia (Zubikoa)
- Prise de parole 1 (3 bertso)

MUS0105-d

0’00 KUKUSOA : « Mixel Itzaina-k : Mattin, kukuso bat zira. Erranen daukuzu no la pasatzen duzun eguna, nun etzaten ziren, nun askaiten duzun, nun bazkaiten... » (Mattin)

MUS0105-e

Mat.: Kukuso gisa jarrita hemen
nago segur pen tsaketan:
udan ongi naiz bainan gaizkixko
segur neguko otzetan;
aratsean baino aise azkarro
izaten bainaiz goizetan,
otruntza ederrak gauaz eginez
zonbeit gizon ta atsotan.

Negu partian nik gauak beti
ezteramazkat barurik,
ta nere ustez ez dut ba eiten
nehori ere malurik;
pixka pixka bat tentatzen ditut
atso zar hoiek segurik,
nere ihizin haitzen baitira
beren argia pizturik.

Ai zer aseak egiten tudan
hoiek daudelarik lotan,
ni ongi hazten naizelarikan
kexatzen dira frangotan:
batean belaunean bilatzen naute,
bertzian berdin zangotan,
eta ni berriz las ter gordetzen
beso azpiko bilotan.

Mattin Treku, Ahal dena, San Sebastian, Auspoa liburutegia, 1971, pp. 111-112.

MUS0105-f

0’00 Bertsoak (bakoitzak bere kalitate onak)
- Prise de parole 1 (Xalbador)
- Prise de parole 2 (Uztapide)
- Prise de parole 3 (Zubikoa)
- Prise de parole 4 (Mattin)

2’38 Liburuak
Louisette Oteiza, « Notre terre basque », Eugène Goyhenetche, « Kattalinen gogoetak », Elisabet Chabaño, Colette Gogny, « Notre terre basque », Daniel Lallemand « Pilota »

4’04 Bertso bat saristatuen omenez (Xalbador)
- Prise de parole 1

5’03 Lau azken hitzak :
- Prise de parole 1 : Aipatua / Arrapatua / Hartua / Gatua (Mattin)
- Prise de parole 2 : Nahas / Berriz has / Buru has / Barabas (Zubikoa)
- Prise de parole 3 : Nehor / Eror / Agor / Xalbador (Uztapide)
- Prise de parole 4 : Fin / Adin / Mutxurdin / Mattin (Xalbador)
- Prise de parole 5 : Bildu / Ixildu / Iduri du / Pompidou (Mattin)
- Prise de parole 5 : Euskalzale / Pilale / Kardinale / Loale (Zubikoa)

12’01 Kantua hasten eta bertsolariak finitu behar dute
- Igande arrats … (Mattin)
- Haurrak ikasazue … (Zubikoa)
- Lili bat ikusi dut … (Uztapide)
- Aitak eman zerautan … (Xalbador)
- Xarmegerria zira … (Mattin)
- Amodioa … (Zubikoa)
- Mutil koxkor bat … (Uztapide)
- Eztei ederrak atzo Bardozen … (Xalbador)

16’56 Lautoka : Bakoitzak esaldi bat…
- Prise de parole 1 (7 bertso)

20’18 Eskerrak + Bakoitzak bertso bat
- Prise de parole 1 (Zubikoa)
- Prise de parole 2 (Uztapide)
- Prise de parole 3 (Xalbador)
- Prise de parole 4 (Mattin)

24’30 Kantua : « Gernikako arbola » (denen artean)

Pays basque (France)

Les Aldudes

20e siècle

paternité, pas d’utilisation commerciale, pas de modification

ITZAINA Mixel, Xalbador, Donostia, Elkarlanean, 2014.

Jeu de données de conservation au format WAVE sur le serveur intranet OPARO (IKER UMR 5478)

MUS0105

Itçaina, Michel

Aire Etxart, Fernando "Xalbador"

Ibarra, Ximun "Zubikoa"

Olaizola Urbieta, Manuel "Uztapide"

Treku Inhargue, Mattin "Mattin"

Itçaina, Mixel et Labéguerie, Michel (gai emaileak)

public

stockage (wave) : 16 bits / 44,1 kHz / 605,3 Mo

diffusion web (Ogg Vorbis) : 67,4 Mo

homme

monodie

chant improvisé

chant a capella